Buradan buyrun;
Ekolayzır, frekans alanlarının sinyal seviyesini yükseltip azaltabilen cihazlardır. En basit ekolayzırlar pekçok müzik setinde bulunan bas ve tiz kontrolleridir. Bas ayarı 250 Hz altındaki sinyallerin seviyesini azaltıp çoğaltır. Tiz ayarı ise 6 Hz üstündeki sinyallerin seviyesini etkiler.
Müzik setinizde bas ve tiz düğmeleriyle sesin tonunu ayarlarken bazı enstrumanların harmoniklerini arttırırsınız ve kimi zaman da diğer enstrumanların frekans ayarlarıyla oynarsınız.
Mix sırasında enstruman seslerini ekolize ederken özellikle maskeleme olarak adlandırdığımız ikinci dinleme sınırlamasının etkisi altında kalırsınız.
Profesyonel stüdyolarda farklı ayarlarda pek çok ekolayzır kullanımı vardır. Bunlar genellikle 4 banddır, yani aynı anda 4 frekansın ayarlanabildiği sistemlerdir. Frekans cetvelinde en önemli olanı orta frekanslardır.
En son model pahalı mikserler ve kayıt edici+mikser üniteleri bireysel enstrumanların tonlarını ayarlamak için sadece bas ve tiz kontrollere sahiptir. Bu tip üniteler evde profesyonel tını elde edebilmek için yeterli olanağı sağlayacak özelliklere sahip değildir.
Etraftaki birsürü çok ucuz üniteden birazcık daha pahalı mikser ve kayıt edici+mikser ünitesi her kanal için ayrı ayrı “çok geniş ayar olanağı veren” orta seviye ekolayzır desteğine sahiptir. Bu ayar olanağı profesyonel mikserlerde hazırlananlara çok yakın sonuçlar elde edebilmemizi sağlar. Geniş spektrumlu ortadeğer frekans kontrolü, frekans cetvelinin ortasındaki frekansların ayarlanabilmesini sağlar. Diğer ortadeğer ayar potlarıyla bunların değerleri daha arttırabilir veya tamamen kesebilirler.
Profesyonel ve üst düzey ev tipi kayıt cihazları en azından ortadeğer ekolizasyonlar için 2 pota sahiptir.
İlki frekans potudur. Frekans potu “merkez frekans”ı baz alarak frekansı en yüksek ve en düşük değerler arasında ayarlama yapar. Standart ev-kayıt cihazlarının merkez frekansları 250Hz-5kHz arasında değişkenlik gösterir.
Profesyonel mikserlerin frekans potları stüdyo teknisyenlerinin ses ayarlarını tam olarak yapabilmeleri amacıyla ayrıntılı olarak etiketlenmiştir. Ev tipi kayıt cihazlarının etiketlenmesi ise genellikle biraz daha detaysızdır. Çoğunlukla potun ayarlayabildiği en üst ,en alt ve orta (flat) değerler yazılmıştır.
İkinci kontrol ise miktar potudur. Birinci potla ayarlanan frekansın sinyal gücünü arttırmaya veya azaltmaya yarar. Profesyonel ekolayzırlarda bunun dB ayarı olarak yazıldığını görürsünüz. Bir dB yaklaşık olarak, duyulabilen sesteki en küçük değişimleri gösterir ve +6 dB sinyal gücünün iki kat daha fazla olduğunu gösterir. 12 dB ise merkez frekansın sinyal gücününü 4 kat daha güçlenmesi demektir.
Ev tipi kayıt cihazlarında genellikle değer potu etiketlenmemiş, sadece kullanıcının daha önceki ayarlarını elde edebilmesi için çizgilerle desteklenmiştir.
Ekolayzırlardaki "HF" kontrolü (High Frequency) 10 kHz ve üstündeki enerjiyi arttırmaya ve azaltmaya yarar. Bunu yapan tek pot miktar potudur. "LF" kontrolü (Low Frequency) 100 Hz ve altındaki enerjinin arttırılması veya azaltılmasını sağlayan pottur. Bunu ekolizasyonun miktarını ayarlayan pot yapar.
Ev Kayıtçılarının Meydan okuması
Bir enstrumanın, diğerinin sesini maskelemesi etkisi dolayısıyla bütün enstrumanların duyulabilmesi için ekolayzing yapılması en iyi uygulamadır. Her durumda ev kayıtçıları bütün enstrumanları duymadan mix yapmak zorundadırlar.
Ev kayıtçıları diğer enstrumanlarla mixlemeden önce enstrumanların tınısı nasıl olmalı diye kulaklarını eğitmek-geliştirmek zorundadırlar Enstrumanların tınısını kendi başlarına en iyi sonucu verecek şekilde ayarlayabilirsiniz. Sonra bunları birleştirirsiniz. Maskeleme mixinizi ezik ve silik bir tınıya sokabilir. Bu enstrumanların doğal tınısını azaltır ve böylece diğer enstrumanların içinde belirginleştirebilirsiniz.
Bu özellikle bas ve vokalller için geçerlidir. Tipik olarak bass gitar orta seviyede çıkışlar yapar ve tellerin tınısı mix’te iyi bir hava verir. Bass tek başına dinlendiği zaman genel eğilim üst düzeyde doygunluk verdiğidir. Bass diğer enstrumanlarla mixlendiğinde %90 kaybolur. Ses (vocal) genellikle en üst düzeyde olmalı. Sesi inceltmek, diğer enstrumanlarla birlikte çalarken iyi sonuç verir.
Gitar ekolizasyonunda, 2.5 kHz frekans değeri sık sık yükselir ve gitar sesine yükselen çıkışlar sağlar. Eğer 2.5 kHz de 3 gitarı birden yüklerseniz gitarlardan birinin diğerinin sesini örteceğinden emin olabilirsiniz. Bu durumdaki doğru uygulama farklı gitarlarda azıcık farklı frekanslar kullanmaktır, 2.5 kHz, 4 kHz ve 5 kHz gibi.
Tavsiye edilen ekolizasyon ayarları
Yılların deneyimi ve yapılan hatalardan alınan dersler , ev kayıtlarında nasıl temiz sesler elde edileceği konusunda bize epeyce bilgi birikimi yarattı. Pek çoğumuz profesyonel işler yapmaya başlamak için çok fazla beklemek istemeyiz.
Mix yaparken en çok kullanılan ekolayzing ayarlarını sizler için derledik
Davul:
+9 dB LF
-12 dB MF 400Hz’de
+6 dB HF
Ritm Gitar 1 (En temiz)
+3 dB LF
+6 dB MF 2.5 kHz’de
Ritm Gitar 2
+1.5 dB LF
+6 dB MF 4.0 kHz’de
+1.5 dB HF
Lead Gitar
+6 dB MF 5 kHz’de
+3 dB HF
Lead Vokal
+3 dB MF 3.5 kHz’de
+3 dB HF
Arka Vokaller
+1.5 dB LF
-6 dB MF 3 kHz’de
+3 dB HF
Bass Gitar
+2 dB LF
+4 dB MF 400 Hz’de
Konu sibiryali tarafından (23 Haz 2012 Saat 10:29 AM ) değiştirilmiştir.