Compressor (Kompresör) Nedir ?

Compressor (kompresör) Nedir ?

Compressor tüm efektler arasında en az anlaşılan ve malesef kullanımında en çok yanlış yapılan dinamik bir efekttir. Bu nedenle nasıl çalıştığını iyi anlamak bir ses mühendisi için olmazsa olmaz bir gerekliliktir.Compressor aslen bir dinamik alan işlemcisidir. İstenilen yerde dinamik alanı belirtilen ölçüde daraltarak size miksiniz içinde alan sağlar.

Aslında müzik içinde bizim istediğimiz dinamik alanın olabildiğince yüksek olmasıdır. Compressor ise dinamik alanı daralttığı için kullanımı konusunda çok titiz davranılması gerekir.
Compressor sesleri manipüle edici özelliği sayesinde müzikal amaçla da kullanılabilir. Özellikle elektronik müzikte bolca bu tip kullanım alanları mevcuttur. Özellikle synth seslerde side-chain özelliği kullanılarak verilen nefes alma (pumping) efekti tipik bir uygulamasıdır.





Kısaca compressor üzerindeki parametreleri tanıyalım ;


Threshold : Compressor’ın devreye gireceği, çalışmaya başlayacağı minimum elektriksel ses sinyali seviyesidir. Sinyal bu seviyenin altında ise compressor devre dışındadır, çalışmaz.

Ratio : Compressor devreye girdiğinde threshold seviyesinin üzerinde kalan bölgenin hangi oranda kısılacağını belirleyen parametredir. 2:1, 4:1, 8:1, 16:1, ∞:1 vb. farklı oranlar kullanılabilir. Örnek olarak thresold seviyesi üzerinde kalan sinyal 10dB ise 10:1 oranında 1dB sinyalin geçişine izin verilir, yani diğer yandan sinyal seviyesi 9dB düşürülmüş olur.

Attack Time : Sinyal seviyesi thresold seviyesi üzerine çıktığında compressor’ın ne kadar zaman içinde devreye gireceğini belirten zaman parametresidir.


Release Time : Sinyal seviyesi thresold seviyesi altına indiğinde compressor’ın ne kadar zaman içinde devreden çıkacağını belirten zaman parametresidir.


Knee : Compressor’ın ne kadar sert ya da yumuşak bir şekilde devreye girip çıkacağını belirten parametredir. Hard-Knee sert, soft-knee yumaşak bir geçiş sağlar.


Make-up Gain : Yukarıda bahsetmiş olduğumuz gibi compressor dinamik alanı daraltır ve dolayısıyla ses seviyesini de düşürür. Düşen bu ses seviyesi make-up gain parametresi kullanılarak tekrar eski haline getirilebilir.


Bunlara ek olarak yukarıda bahsedilen attack ve release parametreleri input sinyali threshould seviyesini aştığı andan itibaren bir compressor ‘ün ne kadar zaman içinde devreye girip-çıkacağını belirler. Bir sinyalin yapısına bağlı olarak uzun seçilmiş bir release parametresi compressor’ün devamlı devrede kalmasına, çok uzun seçilmiş bir attack zamanı da compressor’ün hiç devreye girememesine yol açabilir. Bu nedenle attack ve release zamanları da kullanılacak sinyalin yapısına bağlı olarak çok dikkatli bir şekilde seçilmelidir.