Flütün İcadı: Flüt Nedir? Ne Zaman, Kim Tarafından Bulundu?

Flüt yaklaşık 7 bin yıldır var olan bir müzik aletidir. İlk çıktığı zamanlarda bambuyla yapılan flüt, daha sonraları fildişi, kemik, porselen ve abanoz gibi malzemeler kullanılarak yapılmıştır. Üflemeli çalgılar arasında en eskilerden biri olan flütü, Yunan Tanrıçası Athena'nın çaldığı da bilinmektedir. Birçok orkestranın vazgeçilmez enstrümanı olan flütün icadı ve hakkında merak ettiklerinizi bu yazımızda bulabilirsiniz.

Flüt icat edildiği zamanlardan bu yana dünyanın en çok kullanılan üflemeli çalgılarından biridir. Başta kuş sesi olmak üzere doğadaki birçok canlının sesini taklit edebilen flüt birçok orkestra için vazgeçilmez bir enstrüman olmuştur.

Eski Yunanlardan bugüne kadar gelen flüt Müzisyenler tarafından geliştirip muazzam bir müzik aleti haline getirilmiştir. Flüt bir orkestrada hafif melodilerden, en hızlı parçalara kadar eşlik edebilmektedir. Kuş cıvıltıları, neşeli melodiler, yumuşak ezgiler, çocuksu pasajlar ve duygusal parçalar gibi daha birçok melodinin çıkarılmasında diğer enstrümanlarla uyum halindedir.

Kısacası neredeyse çalamayacağı hiçbir şey yoktur. Üflemeli çalgılar içerisinde en hünerli olanıdır diyebiliriz. Tahta üflemeli çalgıların genel adı olan flütün birçok çeşidi bulunmaktadır. İlk çıktığı zamanlarda üzerindeki delikleri, parmaklarla kapatmak suretiyle çalınan flüt daha sonraları geliştirilmiş; tüm delikler yaylar, kapaklar, miller vasıtasıyla kontrol edilebilir hale getirilmiştir.

Flüt Nedir?



Flüt enstrümanlar arasında birçok çeşidi olan bir çalgıdır. Baş (ağızlık), gövde ve kuyruk olmak üzere üç parçadan oluşan, üflemeli bir çalgı türüdür. Başlık kısmından üflenerek flüte ses verilir. Ortalama olarak 19 mm çapında, 76 cm uzunluğunda, bir boru üzerinde 14 veya daha fazla ses deliklerinden oluşmaktadır.

Ağızlığın kenarındaki delikten üflenen hava kenara çarparak kırılır ve ses titreşimlerini oluşturur. Ses delikleri titreşen hava sütununun genişliğini ve sesin yüksekliğini belirlemektedir. Flüt ile çifte dil vuruşlu notalar, diatonik, kromatik, tiril ve tirillemeler, bağlı veya dilli tüm ezgiler çıkabilmektedir. Çeşitli orkestralarda flüt kullanımına rastlanır ve şarkıya farklı ezgiler katmak açısından oldukça hoş bir sesi vardır. İnce bir sesi bulunur.

Genel olarak solo parçalarda tercih edilir. Günümüzde, okullarda verilen müzik eğitimlerinde de flütlerden fazlası ile faydalanılır. Çocukların nota duygusunu geliştirmek ve müzik kulaklarını oluşturmak açısından fazlaca öneme sahip olan bir çalgıdır. Çok eski zamanlardan günümüze kadar gelmeyi başaran flüt, şu anda en temel müzik enstürmanlarından biri haline gelmitşir. Sadece flüt çalarak sanatını icra eden müzisyenlerin sayısı da yadsınamaz ölçüdedir.

Flüt Çeşitleri Nelerdir?



Tarihte bilinen en eski çalgılardan biri olan flüt, üç parçadan oluşan bir müzik aletidir. Flütün icadı hakkında genel bilgiler olsa da kim tarafından, hangi tarihte icat edildiği hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Şimdi size flüt çeşitleri nelerdir, flüt türlerinin isimleri nedir, bu flütlerin özellikleri nelerdir sorularının cevaplarını vermeye çalışacağız.

Yan Flüt

Çin’de milattan önce 900’lü yıllardan bu yana kullanıldığı bilinen yan flüt, günümüzde en çok tercih edilen flüt çeşitlerinden biridir. Avrupa’ya ilk olarak askeri bandolardaki kullanımıyla girmiştir. Günümüzde paslanmaz metallerden yapılan yan flütün uzunluğu 67 cm, iç çapı ise 1,9 cm’dir.

Pikolo Flüt

Flütün temel olarak üç parçadan oluştuğunu söylemiştik. Pikolo flütlerde kuyruk kısmı yoktur ve 30 cm uzunluğundadır. Kuyruk kısmı olmadığı için, bu flütten çıkan ince sesler rahatsız edici olabilmektedir.

Alto Flüt

Diğer flüt türlerinden boy olarak daha uzundur. Orkestra flütü olarak tercih edilmez ve yazıldığı notalardan daha farklı sesler çıkarır.

Blok Flüt

Bu flüt türü en çok ilkokullarda müzik derslerinde kullanılır. Çoğunlukla sert plastik malzemeden yapılır. Picollo, soprano, alto, tenor, bas ve konturabas olmak üzere farklı çeşitleri vardır.

Bas Flüt

Boyu 146 cm olan bas flütte, çalgıcı üfleme deliğinde ulaşmakta zorlanır. Bu nedenle çok fazla tercih edilmez. Bu sorunu çözmek için flüte özel bir ağızlık eklenmiştir. Eşlik ettiği diğer müzik aletlerinin sesini bastırdığı için genellikle korolarda kullanılmaz.

Flüt Ne Zaman Bulundu?



Flüt 7 bin yıllık bir tarihe sahip olsa da, Avrupa’ya ilk olarak 12. yüzyıl içerisinde girmiştir. Tarihi araştırmalara göre ise flütü ilk kullanan Yunan Tanrıçası Athena’dır. Eldere şehrinde bulunan göldeki sazlıklardan kendi elleriyle yaptığı söylenmektedir. Eldere şehri ise şu anki Afyonkarahisar ilinin Dinar ilçesindedir.

Flüt ilk kullanılmaya başlandığı zamanlarda çoğunlukla askeri bandolar içerisinde kullanılıyordu ve genel olarak Almanlar bu çalgıyı tercih ediyordu. Daha sonra 16. yüzyıl içerisinde oda müziği içerisine girmeyi başardı. O zamanlar üretilen flütler tek parça halindeydi ve bütün bölgeleri birbirine bağlı şekildeydi. Üzerinde ise yalnızca 6 adet delik bulunuyordu.

Günümüzde kullanılan 8 tuşlu flüt ise 18. yüzyıl içerisinde hayatımıza girmeyi başarmıştır ve o zamandan günümüze gelene kadar fazlası ile değişime de uğramıştır. Sürekli olarak geliştiriliyor olsa da, bu gelişim yalnızca kullanılan parçalardan ibarettir. Ancak parçalar sayesinde oluşan seslerin de daha oturaklı şekilde çıktığını ve insan kulağına hitap edebildiğini söylemek de yanlış olmayacaktır.

Flüt Kim Tarafından Bulundu?



Flütün anavatanı Eski Yunan ve bazı Asya ülkeleri olarak bilinir. Bunlar arasında Latin Amerika ülkelerine de rastlamak mümkündür. Ancak flütün icadı tamamen anonimdir. Bulunmuş olduktan sonra ve çeşitli zamanlarda farklı Müzisyenler ya da sanatçılar tarafından geliştirilmiş olsa da, bu çalgıyı ilk olarak icat eden kişi bilinmemektedir. Flüt günümüzde son olarak altın, nikel ve gümüş gibi maddelerden yapılmaya başlanmıştır.

1700’lü yıllara kadar ilk yapıldığı haliyle kullanılan flüt, daha sonra geliştirilerek günümüze kadar gelmiştir. Ünlü alman flütçü Theobald Boehm, sanatını icra ederken o dönemdeki flütün yetersiz kaldığını görmüş. Bunun üzerine, 1832 yılında akustik bilgisi ve sanat becerisini bir araya getirerek bugün kullanılan modern flütü tasarlamıştır.

Flütün Tarihçesi



Yaklaşık olarak 7 bin seneden beri flüt kullanımı vardır ve icadı oldukça eski zamanlara dayanır. İlk olarak flüt bambu ağacından yapılmaya başlanmıştır. Bambunun içerisi oyularak, baş kısmına bir ağızlık kısmı oluşturulmuştur. Daha sonra üzerine farklı sayıda delikler açılarak flütün farklı tonlar oluşturması sağlanmıştır. İnce bir sesi olması nedeni ile doğadaki bazı hayvan seslerini taklit etme amacı ile de kullanılmıştır.

Oldukça zengin bir ifade gücüne sahip olması nedeni ile de günümüze gelene kadar çok fazla değişikliğe uğramıştır. Modern halini almadan önce birçok farklı maddeden flüt yapımları gerçekleşmiştir. Bambudan sonra, kemik, porselen, fildişi, şimşir ağacı ve abanoz gibi maddeler kullanılarak da flütler yapılmıştır. Kemik daha sert bir yapıya sahip olduğu için vermiş olduğu ses de bambuya göre oldukça canlıdır. İnsanoğlu yüzyıllar boyunca bu üflemeli çalgıyı çeşitli amaçlar için kullanmıştır ve halen de kullanmaya devam etmektedir.




Kaynak: bilgihanem.com